Meesters van De Halm > Blog > De rol van graan in de vruchtwisseling De rol van graan in de vruchtwisseling Vruchtwisseling in de biologische landbouw Als er in de gangbare landbouw een tekort is aan voedingsstoffen in de bodem, kan dit gemakkelijk verholpen worden door het gebruik van kunstmest. Ook wanneer er ziektes of plagen optreden kun je direct ingrijpen met bestrijdingsmiddelen om zo de oogst te redden. In de biologische landbouw ligt dat wat anders, daar zijn zowel kunstmest als bestrijdingsmiddelen verboden, omdat men op een natuurlijke manier wilt telen en zo de natuur in balans wil houden. Dit houdt in dat op korte termijn niet zo veel gestuurd kan worden om planten zonder hinder te laten groeien. Om het telen toch rendabel te maken proberen biologische telers problemen te voorkomen in plaats van te genezen door het hele systeem gezond en in balans te houden. In de biologische landbouw staat de bodemvruchtbaarheid centraal. Een gezonde, levende bodem zorgt voor vitalere planten. Compost gemaakt van organisch materiaal wordt op het land gebracht om de bodem en de planten van nieuwe voedingsstoffen te voorzien. Gezonde planten worden minder snel aangetast, maar toch wil een teler ziektes in de bodem zoveel mogelijk voorkomen. Want als een gewas eenmaal een ziekte of plaag te pakken heeft, kan er niet worden ingegrepen met bestrijdingsmiddelen. Om dit tegen te gaan wordt vruchtwisseling toegepast, wat inhoud dat gewassen niet te lang op dezelfde plek geteeld worden zodat ziektes in de bodem minder kans krijgen. Wat is vruchtwisseling? Vruchtwisseling is een rotatieschema van gewassen die ieder jaar op een andere plaats komen te staan ter preventie van ziekten en plagen en wordt vooral gebruikt in de biologische groenteteelt en akkerbouw. Een voorbeeld: Het eerste jaar worden er op perceel 1 peulgewassen geteeld, het volgende jaar komen daar de koolgewassen, het jaar erop bladgewassen etc. totdat na een aantal jaar de peulgewassen weer aan de beurt zijn. De percelen blijven hetzelfde maar de gewassen schuiven door. Vaak wordt in de groenteteelt de volgende verdeling van gewasgroepen gemaakt: Graan in de vruchtwisseling Graan hoort thuis in de akkerbouw en ook daar wordt gebruik gemaakt van vruchtwisseling. In de gangbare landbouw is er vaak sprake van een eenvoudige vruchtwisseling, maar in de biologische akkerbouw is deze vaak uitgebreider. Monocultuur hoort niet thuis in de biologische landbouw en zou ook veel te vatbaar zijn voor ziektes en plagen. Hoe meer variëteiten mogen groeien op de akkers, hoe meer biodiversiteit en samenwerking er ontstaat en hoe mooier het geheel als een ecosysteem op elkaar gaat aansluiten. Hoe dit werkt in de praktijk deelden de boeren Joris Kollewijn en Jan van Diepen met ons, hun biologische spelt wordt gebruikt in de producten van Meesters van De Halm. Biodynamische boer en tevens speltteler Joris Kollewijn zat op de trekker toen wij hem belden en terwijl hij het land bewerkte vertelde hij: ‘Omdat op ons bedrijf biodynamisch geteeld wordt, hebben we een strikte beperking in de bemesting. Spelt is van oudsher een gewas wat niet zoveel bemesting nodig heeft en niet veel last heeft van ziektes. Daarnaast laat spelt een redelijke grote hoeveelheid organisch materiaal na in de bodem en staat het in de winter op het land. In het kader van biodiversiteit is dat een groot goed omdat er zo geen mineralenverlies optreedt. Door bodembedekking is er voeding en activiteit in de bodem en blijft deze gezond. Dieren die in en op de bodem leven profiteren daar ook nog eens van.’ Aldus Joris Kollewijn. Samen zittend aan zijn keukentafel vertelde bio boer Jan van Diepen ons: ‘Nu ik biologisch teel heb ik een werkend systeem, zeven percelen met een reden zo ingevuld, alles sluit op elkaar aan als een soort kringloop. Als dat systeem werkt dan wordt de grond steeds mooier en gaat meer uit zichzelf doen, er is minder mest nodig want de bodem gaat werken. Dat is hartstikke leuk om te zien. Ik zie pinkdikke wormen, bizar hoe groot ze zijn, prachtig is dat! De grote pendelaars gaan recht naar beneden, zijn 20-30 centimeter lang, een pink dik en donkerrood van kleur. Hij ‘pendelt’ van boven naar beneden door de grond. Waar ik gelukkig van kan worden? Van die grote wormgaten in de bodem, dat. Ik kijk niet eens naar die kleine wormpjes!’ Lees binnenkort meer over de biologische spelt telers in het GRAAN. Magazine “Het lekkerste van dichtbij”. Met dank aan Joris Kollewijn en Jan van Diepen.
Vruchtwisseling in de biologische landbouw Als er in de gangbare landbouw een tekort is aan voedingsstoffen in de bodem, kan dit gemakkelijk verholpen worden door het gebruik van kunstmest. Ook wanneer er ziektes of plagen optreden kun je direct ingrijpen met bestrijdingsmiddelen om zo de oogst te redden. In de biologische landbouw ligt dat wat anders, daar zijn zowel kunstmest als bestrijdingsmiddelen verboden, omdat men op een natuurlijke manier wilt telen en zo de natuur in balans wil houden. Dit houdt in dat op korte termijn niet zo veel gestuurd kan worden om planten zonder hinder te laten groeien. Om het telen toch rendabel te maken proberen biologische telers problemen te voorkomen in plaats van te genezen door het hele systeem gezond en in balans te houden. In de biologische landbouw staat de bodemvruchtbaarheid centraal. Een gezonde, levende bodem zorgt voor vitalere planten. Compost gemaakt van organisch materiaal wordt op het land gebracht om de bodem en de planten van nieuwe voedingsstoffen te voorzien. Gezonde planten worden minder snel aangetast, maar toch wil een teler ziektes in de bodem zoveel mogelijk voorkomen. Want als een gewas eenmaal een ziekte of plaag te pakken heeft, kan er niet worden ingegrepen met bestrijdingsmiddelen. Om dit tegen te gaan wordt vruchtwisseling toegepast, wat inhoud dat gewassen niet te lang op dezelfde plek geteeld worden zodat ziektes in de bodem minder kans krijgen. Wat is vruchtwisseling? Vruchtwisseling is een rotatieschema van gewassen die ieder jaar op een andere plaats komen te staan ter preventie van ziekten en plagen en wordt vooral gebruikt in de biologische groenteteelt en akkerbouw. Een voorbeeld: Het eerste jaar worden er op perceel 1 peulgewassen geteeld, het volgende jaar komen daar de koolgewassen, het jaar erop bladgewassen etc. totdat na een aantal jaar de peulgewassen weer aan de beurt zijn. De percelen blijven hetzelfde maar de gewassen schuiven door. Vaak wordt in de groenteteelt de volgende verdeling van gewasgroepen gemaakt: Graan in de vruchtwisseling Graan hoort thuis in de akkerbouw en ook daar wordt gebruik gemaakt van vruchtwisseling. In de gangbare landbouw is er vaak sprake van een eenvoudige vruchtwisseling, maar in de biologische akkerbouw is deze vaak uitgebreider. Monocultuur hoort niet thuis in de biologische landbouw en zou ook veel te vatbaar zijn voor ziektes en plagen. Hoe meer variëteiten mogen groeien op de akkers, hoe meer biodiversiteit en samenwerking er ontstaat en hoe mooier het geheel als een ecosysteem op elkaar gaat aansluiten. Hoe dit werkt in de praktijk deelden de boeren Joris Kollewijn en Jan van Diepen met ons, hun biologische spelt wordt gebruikt in de producten van Meesters van De Halm. Biodynamische boer en tevens speltteler Joris Kollewijn zat op de trekker toen wij hem belden en terwijl hij het land bewerkte vertelde hij: ‘Omdat op ons bedrijf biodynamisch geteeld wordt, hebben we een strikte beperking in de bemesting. Spelt is van oudsher een gewas wat niet zoveel bemesting nodig heeft en niet veel last heeft van ziektes. Daarnaast laat spelt een redelijke grote hoeveelheid organisch materiaal na in de bodem en staat het in de winter op het land. In het kader van biodiversiteit is dat een groot goed omdat er zo geen mineralenverlies optreedt. Door bodembedekking is er voeding en activiteit in de bodem en blijft deze gezond. Dieren die in en op de bodem leven profiteren daar ook nog eens van.’ Aldus Joris Kollewijn. Samen zittend aan zijn keukentafel vertelde bio boer Jan van Diepen ons: ‘Nu ik biologisch teel heb ik een werkend systeem, zeven percelen met een reden zo ingevuld, alles sluit op elkaar aan als een soort kringloop. Als dat systeem werkt dan wordt de grond steeds mooier en gaat meer uit zichzelf doen, er is minder mest nodig want de bodem gaat werken. Dat is hartstikke leuk om te zien. Ik zie pinkdikke wormen, bizar hoe groot ze zijn, prachtig is dat! De grote pendelaars gaan recht naar beneden, zijn 20-30 centimeter lang, een pink dik en donkerrood van kleur. Hij ‘pendelt’ van boven naar beneden door de grond. Waar ik gelukkig van kan worden? Van die grote wormgaten in de bodem, dat. Ik kijk niet eens naar die kleine wormpjes!’ Lees binnenkort meer over de biologische spelt telers in het GRAAN. Magazine “Het lekkerste van dichtbij”. Met dank aan Joris Kollewijn en Jan van Diepen.